ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ, 01 ನವೆಂಬರ್ (ಹಿ.ಸ.) :

ಆ್ಯಂಕರ್ : ನವೆಂಬರ್ 1 ಇಂದು ಕನ್ನಡಿಗರ ಪಾಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಮ್ಮೆಯ ದಿನ – ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ. 1956ರ ನವೆಂಬರ್‌ 1ರಂದು ವಿವಿಧ ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾಭಿಮುಖ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಬಳಿಕ 1973ರ ಇದೇ ದಿನ ಡಿ. ದೇವರಾಜ ಅರಸು ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ “ಕರ್ನಾಟಕ” ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಿ ನವಚೈತನ್ಯ ತುಂಬಿತು.

ಕನ್ನಡದ ಕುಲಪುರೋಹಿತ ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರು 1905ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿದ ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಯ ಕನಸು 1956ರಲ್ಲಿ ಸಾಕಾರವಾಯಿತು. ಮದ್ರಾಸ್‌, ಬಾಂಬೆ, ಹೈದರಾಬಾದ್‌ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ಕನ್ನಡ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಒಂದಾಗಿ ಇಂದು “ಕರ್ನಾಟಕ” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ.

ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಯುಗದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು

1970ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರ ಹಾವನೂರು ವರದಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಾಗೂ ಉದ್ಯೋಗ ಮೀಸಲಾತಿ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. “ಉಳುವವನೇ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯ” ಕಾಯ್ದೆಯಿಂದ ರೈತರಿಗೆ ಭೂಮಿ ದೊರಕಿತು.

ಕನ್ನಡ ಚಳವಳಿಗಳ ಧ್ವನಿ

ಗೋಕಾಕ್‌ ಚಳವಳಿ, ಡಬ್ಬಿಂಗ್‌ ವಿರೋಧಿ ಹೋರಾಟ, ಅಪ್ಪಿಕೋ ಚಳವಳಿ, ದಲಿತ ಸಂಘರ್ಷ ಸಮಿತಿ ಮುಂತಾದವುಗಳು ಕನ್ನಡದ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಅಸ್ಮಿತೆ ಬಲಪಡಿಸಿದವು. ವರನಟ ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ ನೇತೃತ್ವದ ಗೋಕಾಕ್‌ ಹೋರಾಟ ಭಾಷಾಭಿಮಾನಕ್ಕೆ ಹೊಸ ದಿಕ್ಕು ನೀಡಿತು.

ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಪ್ರಗತಿ

‘ಸಂಸ್ಕಾರ’, ‘ಚೋಮನದುಡಿ’, ‘ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ’ ಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಹೊಸ ಅಲೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ‘ಕೆಜಿಎಫ್‌’, ‘ಕಾಂತಾರಾ’ಗಳ ತನಕ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರಗಳು ಕನ್ನಡ ಸಿನಿ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಎತ್ತಿದವು.

ಆರ್ಥಿಕ–ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆಗಳು

ಕೆಎಂಎಫ್‌ ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದ ಕ್ಷೀರ ಕ್ರಾಂತಿ ಮೂಡಿತು. ಜಯದೇವ ಹೃದ್ರೋಗ ಸಂಸ್ಥೆ ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಹೆಗ್ಗುರುತಾಯಿತು. ಐಐಎಂಬಿ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದ ಬಿ-ಸ್ಕೂಲ್‌ ಆಗಿ ಹೆಸರು ಮಾಡಿತು.

ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ

ಬಿ.ವಿ. ಕಾರಂತರ ಕನಸಿನ ಕೂಸಾದ ರಂಗಾಯಣ (1989) ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಹೊಸ ಜೀವ ತುಂಬಿತು. ಚಂದ್ರಗುತ್ತಿಯ ಬೆತ್ತಲೆ ಸೇವೆ ನಿಷೇಧ ಕಾಯ್ದೆಯಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ದಾರಿ ತೆರೆದಿತು.

ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಗೌರವದ ಘಟ್ಟಗಳು

1992ರಲ್ಲಿ ಎಸ್. ಬಂಗಾರಪ್ಪ ಸರ್ಕಾರ “ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ” ಪುರಸ್ಕಾರ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. 2008ರ ನವೆಂಬರ್‌ 1ರಂದು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾಷಾ ಸ್ಥಾನಮಾನ ದೊರಕಿತು.

ಕನ್ನಡದ ನವಯುಗ

2024ರಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣರನ್ನು “ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಯಭಾರಿ” ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಘೋಷಿಸಿತು. ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಯಶಸ್ಸು ಮತ್ತು ಯುವ ಜನರ ಹೋರಾಟಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಗತಿಯ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿವೆ.

ಕನ್ನಡಿಗರ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಂಕೇತ

ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವದ ದಿನ ದೇಶ–ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಹಬ್ಬದ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿಗೆ ನಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಇದು ಕೇವಲ ರಾಜ್ಯದ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬವಲ್ಲ — ಇದು ಕನ್ನಡಿಗರ ಗೌರವ, ಅಸ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಉತ್ಸವ!

ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಸಮಾಚಾರ್ / Rakesh Mahadevappa